Houtkachels en fijnstof: hoe zit dat precies?

Er is tegenwoordig veel aandacht voor fijnstof. Terecht, want het is een nare vorm van luchtvervuiling die niet goed is voor je gezondheid. Het is dus goed dat de overheid hier normen voor opstelde. Wij staan hier als DRU zijnde dan ook volledig achter.

Ook thuis wil je een gezonde omgeving creëren. Als je erover denkt om een houtkachel of houthaard aan te schaffen, maar negatieve berichten over fijnstof je tegenhouden, dan kunnen we je geruststellen. In dit artikel vertellen we je meer over de minimale uitstoot van fijnstof door dit soort haarden en wat je zelf kunt doen voor een gezonde omgeving.

Wat is fijnstof eigenlijk?

Laten we bij het begin beginnen. Fijnstof zijn microscopisch kleine deeltjes die door de lucht zweven. Ze worden geordend aan de hand van de grootte van de deeltjes en de letters PM, dat staat voor ‘Particulate Matter’. De grootte druk je uit in micrometers. Er zijn eigenlijk maar twee maten van belang. PM10 zijn deeltjes van 10 micrometer en worden bij het inademen door het slijmvlies in de luchtwegen afgevangen en afgevoerd. Pas deeltjes kleiner dan PM10 zijn schadelijk voor de gezondheid. Dan spreken we over de maat PM2,5. Adem je die in, dan passeren de deeltjes het slijmvlies en komen ze in de longen terecht, met alle nare gevolgen van dien (bron: Wikipedia).

Waar komt fijnstof vandaan?

De fijnstof in de lucht wordt voor het overgrote deel veroorzaakt door industrie en verkeer. Inmiddels maken we wel vooruitgang met het terugdringen van de uitstoot van fijnstof. Sinds de start van de metingen in 1990 is de emissie van fijnstof aanzienlijk afgenomen, met name door schonere motoren en uitstootbeperkende maatregelen in de industrie. Veel fijnstof komt echter uit het buitenland. In Nederland ontvangen we ongeveer tweederde van de fijnstof van over de grenzen (bron: RIVM).

Minder CO2-uitstoot

Als je hout gebruikt als brandstof voor de verwarming van je woning dan kan dat leiden tot minder CO2-uitstoot dan verwarming op aardgas, mits de herkomst van het hout in orde is (bron: Milieu Centraal). Een positief effect op het milieu! Om die reden gaat de Nederlandse overheid de komende jaren stimuleren dat Nederlandse huizen en bedrijven meer door warmte uit hernieuwbare bronnen worden verwarmd. Zo kan energie worden bespaard en de CO2-uitstoot worden teruggedrongen (bron: SKH).

EcoDesign normen voor houtkachels/haarden

Als je een houtkachel of  houthaard hebt die is aangeschaft voor 2000, dan is vervanging het overwegen waard. Je komt dan toch al dicht bij de gemiddelde gebruiksduur voor een haard. Bij aanschaf van een nieuwe haard is ons advies om installaties te kopen die voldoen aan de EcoDesign-normen.

Houtkachel met rookfilter

We merken dat er steeds meer vragen komen over (het gebruik van) houtrookfilters. Om hier toch enigszins antwoord op te geven, willen we dit graag zeggen: Als fabrikant van haarden zijnde kunnen we niet zomaar adviseren om een houtrookfilter te gebruiken. Dit heeft namelijk invloed op de weerstand in de afvoer waardoor een haard zich na de plaatsing van een filter zich anders kan “gedragen”. 

Ook kan een niet goed geplaatst filter het stookplezier negatief beïnvloeden. Kortom: we staan hier als fabrikant zeker voor open, maar hebben nog geen rookfilter gevonden dat op lange termijn goed functioneert. We blijven hier echter kort op zitten. Een concreter advies kunnen we dan ook nog niet geven.

Vijf tips voor schone verbranding en tegen fijnstof

Zodra je hout gaat verbranden, stoot je minimale concentraties fijnstof uit. Om de uitstoot te minimaliseren moet je zorgen voor een schone verbranding. Hoe doe je dat?

1.  Kies voor een houthaard met een deur of een luik. Hierdoor bereikt de haard eerder een optimale temperatuur voor een goede verbranding en komt er minder fijnstof in de woonkamer. Een inzet houthaard heeft dus de voorkeur, een traditionele open haard is zeer af te raden.
2.  Door je kachel goed schoon te houden heb je aanzienlijk minder uitstoot.
3.  Stook alleen hout. Andere materialen in de haard kunnen zorgen voor schadelijke stoffen.
4.  Zorg dat het hout goed is gedroogd. Gedroogd beukenhout verbrandt het schoonst (bron: Impacts of flue gas emissions of a chimney stove by Technologie- und Förderzentrum, Straubing 2011).
5.  De leeftijd van de kachel speelt eveneens een rol. Een moderne houtkachel (DINplus gekeurd, zonder filter) stookt aanzienlijk efficiënter en stoot veel minder uit dan een houtkachel van voor 2000. Ter vergelijking: een open haard heeft een gemiddeld rendement van 25%, een oudere houtkachel 64% en een DINplus kachel 82%. Een behoorlijk verschil! (bron: Comparative Smoke Emission Test Kiwa gastec at CRE 2015).

Genieten van je houtkachel!

Als je deze tips in acht neemt, dan weet je dat je binnenshuis met een gerust gevoel kunt genieten van je houtkachel of houthaard. Er gaat immers niks boven een sfeervol houtvuur!